Jak wykonać ławę fundamentową? – Podstawowe zasady wylewania fundamentów

Z tego artykułu dowiesz się:

    1. Czym są ławy fundamentowe?

    2. Jak wykonać fundamenty wylewane bezpośrednio do wykopu?

    3. W jaki sposób stosuje się płyty szalunkowe podczas wylewania ław fundamentowych?

    4. Czy zbrojenie fundamentów to konieczność?

    5. Jak przebiega betonowanie ław fundamentowych?

    6. W jakim celu dokonuje się izolacji fundamentów?

Realizacja fundamentów stanowi podstawę wytrzymałości i stabilności wznoszonego budynku. Wykonanie tego elementu sprowadza się do dokładnego i bezbłędnego przygotowania. Wszelkie niedociągnięcia mogą prowadzić nie tylko do trwałego naruszenia konstrukcji, ale i katastrofy budowlanej. W jaki sposób wykonać fundamenty? Jakie należy zastosować wymiary ławy fundamentowej? Czy da się wykonać fundament wylewany bezpośrednio do wykopu?

Ławy fundamentowe – co to właściwie jest?

Zastosowanie ław fundamentowych jest najczęściej wybieranym sposobem realizacji fundamentów zarówno dla budynków podpiwniczonych, jak i nieuwzględniających w projektach kondygnacji piwnicy. Mimo że wylewanie ław fundamentowych nie stanowi trudnego przedsięwzięcia, przed podjęciem działań warto zaznajomić się z techniką pozwalającą uniknąć podstawowych błędów. 

Ławy fundamentowe, zgodnie ze sztuką budowlaną układa się z mieszanki betonowej C12/15. Jeżeli jednak fundament narażony będzie na większe obciążenia wagowe, dla uzyskania bezpieczeństwa użytkowania, dobrze jest wykorzystać żelbet. Wymiary ławy fundamentowej powinny wówczas zostać zwiększone, aby umożliwić montaż zbrojenia poprzecznego. Niemniej jednak bez względu na szerokość ław i rodzaj użytego betonu, wykonanie ławy fundamentowej może przebiegać w dwojaki sposób. 

Pierwszy z nich polega na wykorzystaniu płyt szalunkowych, a drugi sprowadza się do realizacji fundamentu wylewanego bezpośrednio do wykopu. Rodzaj wykorzystanego materiału, wymiary ław fundamentowych, a także kwestię doboru zbrojenia zawiera projekt budynku. Dlatego bezwzględnie należy podczas budowy kierować się parametrami technicznymi dostosowanymi do danej konstrukcji. 

Realizacja ław fundamentowych – podstawowe różnice dostępnych technik

Proces układania mieszanki betonowej podczas wykonania ław fundamentowych zarówno bezpośrednio w gruncie, jak i z wykorzystaniem płyt szalunkowych czy szalunku systemowego w zasadzie niczym się różni. Rozbieżności w sztuce pojawiają się natomiast w szczegółowych czynnościach. Niezależnie od  planowanego sposobu wykonania ławy fundamentowej, konieczne jest przygotowanie gruntu. Fundamenty wylewane bezpośrednio do wykopu powinny odzwierciedlać wymiary ławy fundamentowej, natomiast stosując płytę szalunkową, należy wykonać wykop poszerzony o około 15 cm. W przypadku zastosowania szalunku systemowego wykop powinien z kolei przekraczać 15 cm. 

Fundament wylewany bezpośrednio do wykopu wykonuje się po ułożeniu wykopu folią hydroizolacyjną, z uwzględnieniem zakładki wysuniętej poza otwór. Natomiast przed wylaniem fundamentu w płytach szalunkowych konieczne jest zastosowanie w przerwie między gruntem a szalunkiem tak zwanej warstwy pośredniej o wysokości około 10 cm. W tym miejscu układa się chudziak, czyli chudy beton mający na celu odseparowanie mieszanki betonowej od podłoża, aby skutecznie wzmocnić konstrukcję. 

Zbrojenie ław fundamentowych – kluczowe zasady

W celu wzmocnienia wytrzymałości ław fundamentowych na oddziaływanie siły nacisku budynku, konieczne jest wykonanie zbrojenia. Najczęściej wykorzystuje się w tym celu pręty zbrojeniowe żebrowane o średnicy 12 mm, pręty zwykłe o średnicy 6 mm, montując je poprzecznie, a także pręty kompozytowe. Narożniki wyposaża się w pręty gięte pod kątem prostym, a wszystkie łączenia zabezpiecza drutem wiązałkowym. Wymiary ławy fundamentowej wynikają z przewidywanych obciążeń wagowych, uwzględnianych w projekcie. Zwykle, jednak wysokość mieści się w przedziale pomiędzy 30 a 40 cm, natomiast szerokość zależna jest od założonych wymagań.

Proces betonowania ław fundamentowych – jak to zrobić?

Podczas realizacji betonowania istotne jest zabezpieczenie płyt szalunkowych płynem antyadhezyjnym. Dzięki temu późniejszy demontaż szalunku przebiegnie szybko, a powierzchnia betonu nie ulegnie uszkodzeniu. 

Przygotowana mieszanka betonowa powinna zostać poddana procesowi zagęszczenia. Co to znaczy? Najprościej określając, jest to pozbawienie mieszanki nadmiaru powietrza, skutkiem czego konsystencja staje się gęściejsza, a wykonywana powierzchnia nabierze wymaganych właściwości wytrzymałościowych. W tym celu używa się zagęszczarki automatycznej, która wibrując w głębi wylanej konstrukcji, odpowietrza masę betonową, powodując pojawienie się na powierzchni cementowej powłoki. 

Betonowanie należy przeprowadzić jak najszybciej, a następnie dokonywać regularnej pielęgnacji powierzchni betonu. Aby nie dopuścić do nadmiernego wysychania, a tym samym nie osłabiać wytrzymałości, konieczne jest zraszanie wodą. Proces ten powinno się powtarzać przez kilkanaście dni. Po około tygodniu następuje demontaż szalunku, jednak wymagane właściwości beton uzyskuje po upływie około miesiąca od ułożenia. Warto podkreślić, że podczas wysokich temperatur szalunek demontowany jest nawet po 1-2 dniach, a czas całkowitego wysychania zależy od panujących warunków atmosferycznych. 

Jak izolować nowe fundamenty?

Budynki wyposażone w kondygnację piwnicy bezwzględnie należy izolować na poziomie ław fundamentowych, poprzez wykonanie tak zwanej poziomej izolacji fundamentów. Następnie dokonuje się jej szczelnego połączenia z pionową izolacją ścian oraz pionową izolacją podłóg. 

W przypadku fundamentów wylewanych bezpośrednio do wykopu wystarczy nałożyć na górną betonową powierzchnię ławy pozostawioną uprzednio folię hydroizolacyjną. Z kolei ławy fundamentowe zrealizowane z użyciem płyt szalunkowych izoluje się poprzez okrycie górnej powierzchni papą przyklejoną z użyciem lepiku. 

Warto podkreślić, że nie warto pomijać hydroizolacji budynku. Długotrwała styczność fundamentów z wodą powoduje stopniowe nasiąkanie ścian w coraz wyższych partiach, co prowadzi do nieodwracalnych skutków jak między innymi spadek wydajności izolacji cieplnej. Realizacja hydroizolacji na etapie budowy jest mniej kosztowna i zdecydowanie wymaga mniej pracy niżeli w momencie, gdy budynek jest już gotowy. 

Podsumowując…

Wykonanie fundamentów stanowi niezwykle ważny element rozpoczynający budowę. Z uwagi na siłę nacisku konstrukcji na grunt, konieczne jest zastosowanie technologii, która pozwoli uzyskać wymagane właściwości wytrzymałościowe. Szczegółowe parametry tego rodzaju zawiera projekt danego budynku. Stąd dobierając metody realizacji fundamentów, jak i potrzebne materiały, należy bazować na tych właśnie zapisach.