Zapisz na liście zakupowej
Stwórz nową listę zakupową

Historia szalowania - jak kiedyś pracował cieśla szalunkowy vs. dzisiejsze rozwiązania

2023-03-21
Historia szalowania - jak kiedyś pracował cieśla szalunkowy vs. dzisiejsze rozwiązania

Z tego artykułu dowiesz się:

    1. Czym właściwie zajmuje się cieśla szalunkowy?

    2. W jaki sposób rozwój technologii budowlanych wpłynął na obowiązki profesji cieśli szalunkowego?

    3. Czy zawód cieśli to przeżytek?

    4. Czym współcześnie trudni się cieśla szalunkowy?

Cieśla szalunkowy to zawód, który przez wiele osób uznany został za profesję zamierzchłych czasów. Wbrew pozorom jednak nie jest to prawda. Aktualnie wiele szkół zawodowych oferuje kierunek kształcenia młodych fachowców w dziedzinie szalowania. Współczesne budownictwo w znacznym stopniu się rozwija, a inwestycji nie brakuje w odróżnieniu do specjalistów w tej niszowej dziedzinie. Czym, więc zajmuje się cieśla szalunkowy? Czy nadal stosuje on w swojej pracy deskowanie tradycyjne? Czym jest szalunek systemowy? 

Kim jest cieśla szalunkowy?

Praca cieśli szalunkowego głównie polega na konstruowaniu i demontażu szalunków na budowie. Zajmuje się on także montażem deskowań do indywidualnych projektów elementów betonowych. Ważne, że do obowiązków należy dobór właściwych materiałów oraz ich obróbka. Każdy element wykorzystywany w procesie projektowania szalunku musi spełniać określone wymagania, aby forma była wystarczająco wytrzymała na siłę parcia płynnej mieszanki betonowej. 

Podczas robót wykonywanych przy montażu szalunków konieczna jest ponadto znajomość obsługi niezbędnych w tym zawodzie narzędzi. Dzięki umiejętności oraz sprawnej organizacji pracy cieśla szalunkowy jest w stanie w krótkim czasie realizować konstrukcje szalunkowe bezpośrednio w ramie budynku albo poza nią. Wówczas dochodzi do ręcznego lub też ciężkiego montażu dźwigiem na miejsce. 

Należy podkreślić, że profesja cieśli szalunkowego stanowi niezwykle odpowiedzialny zawód. Od rezultatów pracy uzależnione jest praktyczne przełożenie parametrów wytrzymałościowych założonych w projekcie na fizycznie wybetonowane elementy, z których składa się cała konstrukcja. Budynek musi spełniać wymagania, to od nich zależy bezpieczeństwo użytkowania przez długie lata. 

Od deskowań tradycyjnych po szalunki systemowe, czyli trochę historii szalowania… 

Wykorzystywanie betonu w budownictwie sięga połowy XIX wieku, a równolegle z rozwojem betonowania rozpoczęła się historia deskowań tradycyjnych. Otrzymanie formy konstrukcyjnej, która skutecznie zabezpieczy płynną mieszankę przed ewentualnym odkształceniem albo, co gorsza rozlaniem to prawdziwa sztuka. Właściwa konfiguracja i struktura betonowanego elementu to podstawa każdej budowy dlatego utrzymanie formy do momentu całkowitego stwardnienia betonu stanowi najistotniejszą kwestię.

Technologia deskowań tradycyjnych z okresu lat 50. XX wieku sprowadzała się do montażu szalunków z przetartych desek w miejscu docelowego betonowania. Trzeba jednak przyznać, że pomimo wykorzystania prostych materiałów konstrukcja cechowała się wysokim stopniem wodoszczelności, a jednocześnie umożliwiała podjęcie wysokiej pod względem jakości pielęgnacji betonu podczas procesu dojrzewania. 

W latach 60. rozpoczęła się epoka prefabrykacji elementów szalunkowych umożliwiająca wzrost efektywności oraz precyzji. Nie każdy fragment nadawał się jednak do prefabrykacji ze względu na niską odporność względem niesprzyjających warunków atmosferycznych. 

Lata 70. natomiast upłynęły pod znakiem intensywnego rozwoju budownictwa. Znaczący wzrost zapotrzebowania przyspieszył tym samym technologiczny rozkwit tak zwanych inwentaryzowanych systemów szalunkowych z przeznaczeniem do wielorazowego użytku. Jednocześnie nastąpił rozwój produkcji innowacyjnych materiałów nadających się do deskowania jak np. kompozyty tworzyw sztucznych. Technologia robót budowlanych także nie stała wówczas w miejscu. Zainicjowano wykorzystywanie na szeroką skalę transportu ciężkiego, pomp do betonu, a nawet pierwszych domieszek o różnych właściwościach. 

W latach 20. XXI wieku rozpoczęto realizację szalunków sprowadzającą się do wykonywania dostosowanych indywidualnie konstrukcji w miejscu budowy, która trwa do dziś. Technologia, co prawda się zmieniała, podobnie jak łatwość kształtowania i zakres możliwości, jednak idea pozostała niezmieniona. 

Obowiązki współczesnego cieśli szalunkowego – na czym aktualnie polega praca?

Chociaż zaawansowanie technologiczne dziś znacznie ułatwia pracę cieśli szalunkowego, pewne kwestie nadal pozostają niezwykle istotne. Dlaczego? Głównie dlatego, że żadna innowacja nie zastąpi wiedzy. Cieśla powinien doskonale znać się na właściwym wbudowaniu betonu w konstrukcję, wiedzieć, z jakiej wysokości należy dokonać zrzutu mieszanki, w jakim tempie, a także jakie narzędzia się do tego wykorzystuje.

Nie bez znaczenia jest wysoka jakość przygotowanego szalunku, gdyż nawet najlepiej dobrana mieszanka nie jest gwarantem trwałości konstrukcji. Innowacyjne deskowanie ma za zadanie skutecznie wspierać proces budowy, ale równie ważna jest prawidłowo przeprowadzona procedura pielęgnacji betonu podczas dojrzewania.

Co więcej, cieśla szalunkowy powinien orientować się w dostępnych na rynku preparatach antyadhezyjnych, sposobach oraz wskazaniach ich praktycznego zastosowania, aby podnosić jakość realizacji. Dodatkowo wykonanie estetycznego wizualnie elementu z jakościowego betonu architektonicznego nie jest możliwe z wykorzystaniem zużytych płyt szalunkowych.

Biorąc pod uwagę wszystkie powyżej wspomniane kwestie, należy stwierdzić, że praca współczesnego cieśli szalunkowego to zdecydowanie zajęcie dla osób skrupulatnych i mających szeroką wiedzę branżową. Sukces realizacji inwestycji w dużej części leży w rękach fachowców, którzy umiejętnie wykorzystują nowości technologiczne dla optymalizowania czasu pracy, ale i w sposób rzetelny wykonują powierzone im zadania. 

pixel